Według prognoz średnia temperatura Ziemi wzrośnie do końca stulecia o 1,1°C do 6,4°C. Jeśli wspólnie nie podejmiemy znaczących działań, aby temu zapobiec działalność człowieka, taka jak wykorzystanie paliw kopalnych, wylesianie i rolnictwo, spowoduje emisję dwutlenku węgla (CO2), metanu (CH4), podtlenku azotu (N2O) i w znacznym stopniu przyczyni się do wzrostu emisji gazów cieplarnianych. W walce ze zmianami klimatycznymi wszyscy mieszkańcy Ziemi muszą się zjednoczyć. Jakie jest rozwiązanie? Zwrot w stronę energii odnawialnej, efektywności energetycznej i oszczędności.
Zmiana klimatu jest problemem globalnym
W ostatnich latach w wielu krajach na świecie wzrosła częstotliwość i dotkliwość klęsk żywiołowych, takich jak pożary lasów, powodzie, susze i burze. Ale to nie koniec listy, gdyż należy wziąć pod uwagę zmiany w rozmieszczeniu zwierząt i roślin, a nawet ich wymieranie, choroby roślin, brak pożywienia i słodkiej wody. Wszystko to jest w dużej mierze skutkiem zmieniających się warunków klimatycznych i pogodowych.
Są one spowodowane wzrostem ilości gazów cieplarnianych powstających w wyniku spalania paliw kopalnych na potrzeby energii elektrycznej, transportu oraz produkcji bytowej i przemysłowej. Zdaniem ekspertów, jeśli nie zmienimy charakteru i ilości zużywanej przez nas energii, ryzyko wystąpienia nieodwracalnych zmian znacząco wzrośnie. Zwłaszcza jeśli globalne ocieplenie przekroczy poziom sprzed epoki przemysłowej o 2°C, a nawet 1,5°C, nie będzie już odwrotu.
Dlaczego redukcja gazów cieplarnianych jest ważna?
Pożary lasów są zjawiskiem naturalnym, jednak według raportu UNEP 2022 Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska zmiany klimatyczne i wpływ człowieka odgrywają główną rolę w ich drastycznym nasileniu w ostatnich latach. Powodzie również są zjawiskiem naturalnym, jednak według raportu Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO) 2021 w ciągu ostatnich 50 lat nasiliły się katastrofy spowodowane deszczem. Na ulewy mają również wpływ zmiany klimatyczne spowodowane przez człowieka. Nie wszystkie, choć znaczną większość zdarzeń można przypisać temu zjawisku.
Rozwiązaniem jest wykorzystanie energii odnawialnej
W grudniu 2015 roku w Paryżu, po ponad dwudziestu latach negocjacji, szefowie rządów krajów europejskich przyjęli pierwsze globalne porozumienie klimatyczne. Celem tak zwanego Porozumienia Paryskiego jest utrzymanie wzrostu średniej temperatury na świecie znacznie poniżej 2°C w porównaniu z poziomem przedindustrialnym. Jednocześnie dąży do wartości 1,5°C. W tym celu umawiające się strony dążą do jak najszybszego osiągnięcia szczytu globalnej emisji gazów cieplarnianych i osiągnięcia neutralności emisyjnej w drugiej połowie stulecia.
Jakie środki możemy podjąć, aby to osiągnąć?
Zrównoważona produkcja energii i zużycie zielonej energii odgrywają ważną rolę w osiąganiu celów globalnych
Konieczne jest, aby rządy danego kraju zapewniły każdemu bezpieczny dostęp do odnawialnej, czystej i niedrogiej energii. Profesjonaliści są na to otwarci, ale niestety zawsze jest jakieś „ale”.
Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej dziś zapotrzebowanie na energię elektryczną stale rośnie, a w ciągu najbliższych 25 lat przewiduje się, że będzie ono rosło jeszcze bardziej gwałtownie niż obecne zużycie energii, a może nawet się podwoi. Na zapotrzebowanie na energię elektryczną wpływa między innymi wzrost liczby ludności, powszechne wykorzystanie pojazdów elektrycznych oraz utrzymująca się tendencja wzrostowa produkcji przemysłowej. Aby stopniowo wycofywać się z paliw kopalnych (węgla i ropy naftowej), które w wielu krajach nadal stanowią większość energii elektrycznej wytwarzanej, ważne jest zastąpienie ich energiami odnawialnymi, takimi jak energia wodna, wiatrowa, geotermalna i słoneczna, a także zwiększyć pojemność magazynowania energii i jej przystępność cenową.
Efektywność energetyczna jest kluczem do zarządzania zużyciem energii elektrycznej
Efektywność energetyczną definiuje się jako stosunek mocy wyjściowej do pobranej energii. Mamy na to kilka opcji:
– zużywając mniej energii, aby osiągnąć tę samą wydajność
– wykorzystując tę samą energię w celu uzyskania lepszej wydajności
– usprawnienie konwersji energii na energię elektryczną.
Efektywność energetyczna jest kluczem do zmniejszenia zależności od paliw kopalnych. Dlatego eksperci postrzegają energię odnawialną jako niewykorzystane źródło energii, które można wydobywać w całym łańcuchu energetycznym, od produkcji, transportu i magazynowania po wykorzystanie w przemyśle lub domu.
Zmniejszenie zużycia energii jest być może jednym z najważniejszych elementów osiągnięcia celów klimatycznych
Oszczędzanie energii to najszybszy i najtańszy sposób poradzenia sobie z tym problemem. Jeśli teraz będziemy oszczędzać energię, możemy skutecznie przygotować się na możliwe wyzwania przyszłości. Jak to zrobić?
Aby ograniczyć zużycie paliw kopalnych, należy zwiększyć elektryfikację transportu drogowego, kolejowego i miejskiego. Inne rozwiązania, takie jak energia wodna i paliwo amoniakalne, pomagają żegludze, będącej głównym emitentem gazów cieplarnianych, zmniejszyć emisję dwutlenku węgla i złagodzić emisję substancji toksycznych, takich jak tlenki siarki.
Ale oczywiście jako osoba prywatna również możemy wnieść znaczący wkład w oszczędzanie, jeśli dokładnie rozważymy i ograniczymy zużycie energii w naszych domach. Myślimy na przykład o wyłączeniu trybu czuwania elektroniki rozrywkowej lub ograniczeniu użycia automatycznego systemu nawadniania.
Energia odnawialna odgrywa znaczącą rolę w procesie odchodzenia od paliw kopalnych
W produkcji energii silny rozwój wykorzystania energii odnawialnej w przemyśle, budownictwie i transporcie kładzie podwaliny pod naszą niezależność, przyspiesza transformację ekologiczną i z czasem obniża ceny energii.
Unijna strategia dotycząca energii słonecznej zakłada podwojenie obecnej mocy fotowoltaicznej do 2025 r., a do 2030 r. chce doprowadzić do uruchomienia elektrowni słonecznych o mocy 600 GW. Oznacza to, że Unia zdecydowanie opowiada się za instalowaniem jak największej liczby systemów fotowoltaicznych w budynkach publicznych, komercyjnych i mieszkalnych.
Ale zmiany są potrzebne nie tylko na ziemi, ale także w powietrzu. Dlatego specjaliści pracują nad wprowadzeniem na rynek bardziej ekologicznego paliwa do silników odrzutowych wytwarzanego ze zużytego oleju i odpadowego smaru. Nawet jeśli w najbliższej przyszłości nie będzie można wyobrazić sobie samolotów w pełni elektrycznych lub zasilanych bateryjnie, obecnie testuje się niektóre opcje pod kątem bardziej przyjaznych dla środowiska podróży lotniczych.
Korzyści społeczne i ekonomiczne upowszechnienia energii odnawialnej
Rozpowszechnianie się energii odnawialnej i ogólnie powiązany rozwój rynku mogą mieć skutki odzwierciedlone w różnych cechach sektorowych, regionalnych, społecznych i gospodarczych. Obecnie gospodarstwa domowe wydają dużą część swoich dochodów na energię elektryczną, chłodzenie i ogrzewanie oraz mobilność. Jeśli zrobią to wszystko przy użyciu czystej i odnawialnej energii, ich wydatki ulegną znacznemu zmniejszeniu.
Należy również wspomnieć, że wzrost udziału energii odnawialnej prowadzi również do wzrostu zatrudnienia, które również jest rozłożone w różny sposób w zależności od regionu, ale ogólnie ma korzystny wpływ na gospodarkę kraju. Liczba osób zatrudnionych w sektorach energii odnawialnej już wykazuje tendencję wzrostową. Dodatkowe korzyści obejmują niższe koszty technologii i wykorzystanie nowych obszarów biznesowych, a także czystsze i bardziej przyjazne do życia miasta. Oprócz tego musimy liczyć się ze wzrostem bezpieczeństwa energetycznego i redukcją zanieczyszczeń powietrza.